หนังสือ “จัดการวิตกกังวลวัยรุ่น : Anxiety Relief For Teens” เป็นหนังสือแนวคู่มือบำบัดความคิดและพฤติกรรม เพื่อให้สามารถเอาชนะความเครียดและความวิตกกังวล โดยออกแบบมาสำหรับวัยรุ่นโดยเฉพาะ เนื้อหาจะอ้างอิงจากปัญหาของวัยรุ่นเป็นหลัก แต่ก็สามารถประยุกต์ใช้สำหรับคนวัยทำงานได้เช่นกัน เหมาะสำหรับคนที่มีปัญหาความวิตกกังวล เช่น กลัวว่าจะไม่เก่งเท่าเพื่อน กังวลเมื่ออยู่กับคนที่ไม่สนิท ไม่สบายใจเมื่อต้องทำอะไรตามลำพัง และเมื่อมีความกังวลมักจะหายใจไม่ออก วิงเวียน ตัวสั่น หนังสือจะแนะนำวิธีบำบัดความคิดและพฤติกรรม (Cognitive Behavioral Therapy – CBT) และการฝึกสติเพื่อตัดวงจรความวิตกกังวลทลายรูปแบบความคิดที่ผิดเพี้ยนพร้อมละเลิกนิสัยเสียต่าง ๆ
โดยปกติแล้ววิธีรักษาโรควิตกกังวลมีด้วยกันหลายวิธี หนึ่งในนั้นคือการทำจิตบำบัดเพื่อปรับความคิดและพฤติกรรม ซึ่งตัวเราเองเป็นแพนิค ก็ใช้วิธีนี้ในการรักษาอาการแพนิคเช่นกัน นอกจากนี้ก็ยังมีวิธีฝึกสติ การตระหนักรู้สิ่งที่ตัวเองเป็นอยู่ และยอมรับสิ่งที่เกิดขึ้นอย่างที่มันเป็น
การทำจิตบำบัดก็เพื่อปรับความคิดและพฤติกรรมโดยมีสมมติฐานว่า เมื่อเราเผชิญสถานการณ์ในสถานการณ์หนึ่งเรามักจะเกิดความคิดอัตโนมัติขึ้นมา แล้วความคิดดังกล่าวก็ส่งผลให้เกิดอารมณ์ต่าง ๆ และอารมณ์นั้นส่งสัญญาณไปยังสมอง ให้มีการเปลี่ยนแปลงทางร่างกายและพฤติกรรมตามมา ดังนั้นสิ่งที่เราควรจะปรับเปลี่ยนเพื่อให้ผลลัพธ์แตกต่างจากเดิมคือปรับความคิดและพฤติกรรม
สิ่งที่ทุกคนที่เป็นโรควิตกกังวลมักจะรู้กันอยู่แล้วคือ อาการวิตกกังวล มักจะเกิดขึ้นเมื่อมีตัวกระตุ้น จากนั้นความคิดอัตโนมัติจะผุดขึ้นมาทำให้เรารู้สึกกังวล และจะมีการเปลี่ยนแปลงทางร่างกาย เช่น หัวใจเต้นเร็ว ขาสั่น ตัวสั่น และจะมีพฤติกรรมต่าง ๆ ที่แสดงออกเพื่อลดความกังวลตามมา เช่น ทำให้เราวิ่งหนี และยิ่งเราวิ่งหนีมัน สมองจะเกิดการเรียนรู้ว่าครั้งหน้าถ้าเจอแบบนี้อีกให้รีบเผ่น
แต่ไม่ใช่ว่าวิธีนี้จะใช้ได้ผลเสมอไป ดังนั้นการหยุดและลดความกังวลต้องไปปรับเปลี่ยนที่ความคิดและพฤติกรรม เช่น ปรับเปลี่ยนว่าสิ่งที่เราเจอนั้นมันอันตรายจริงไหม โดยพิจารณาข้อเท็จจริง ว่าสิ่งที่เจอนั้นมันเป็นอย่างไรมันสามารถส่งผลอันตรายต่อเราได้จริงไหม
โรควิตกกังวลมีด้วยกันหลายประเภทซึ่งในหนังสือบทแรก ๆ จะมีแบบทดสอบโรควิตกกังวล ซึ่งจะช่วยให้เราเข้าใจเกี่ยวกับโรควิตกกังวลแต่ละประเภทมากยิ่งขึ้น และเมื่อเรารู้ว่าโลกวิตกกังวลที่เกิดขึ้นกับตัวเองเป็นแบบไหนก็จะเลือกเครื่องมือและเทคนิคที่เฉพาะเจาะจงมาจัดการได้
จุดเด่นของหนังสือ “จัดการวิตกกังวลวัยรุ่น : Anxiety Relief For Teens” คือเป็นการบอกเล่าวิธีฝึกแบบ CBT สำหรับรับมือกับความกังวลที่เกิดขึ้น หนังสืออ่านแล้วเข้าใจง่ายฝึกตามด้วยตัวเองได้ มีวิธีและขั้นตอนในการปฏิบัติที่ชัดเจน และยังมีวิธีฝึกสติที่ช่วยลดความวิตกกังวล ไล่เรียงไปตั้งแต่ขั้นพื้นฐาน เช่น วิธีระบุอารมณ์ที่เกิดขึ้นในตอนนั้น แล้วค่อย ๆ ไต่ระดับของการฝึกจากง่ายไปยาก และหนังสือยังมีถ้อยคำที่ให้กำลังใจระหว่างฝึก ส่งผลให้เรารู้ถึงความเข้าอกเข้าใจ (empathy) ของคนที่มีความวิตกกังวลอย่างแท้จริง ไม่มีการกดดันว่าต้องฝึกให้สำเร็จในระยะเวลารวดเร็ว แต่ให้กำลังใจขอแค่เรามีความพยายาม แม้จะฝึกได้น้อยกว่าที่ตั้งเป้าไว้แต่เท่านี้ก็นับว่าเป็นจุดเริ่มต้นที่ดีและน่าชื่นชมแล้ว
เราชอบเนื้อหาในหนังสือ “จัดการวิตกกังวลวัยรุ่น : Anxiety Relief For Teens” บอกว่า “ไม่มีเวลาที่สมบูรณ์แบบสำหรับการเริ่มต้น เพราะถ้าคุณรอจนรู้สึกพร้อมจริง ๆ ก็คงไม่มีวันได้เริ่ม การรอคอยเวลาที่เหมาะสมอาจเป็นแค่การหลีกเลี่ยงหรือถ่วงเวลา ซึ่งเป็นปัญหาที่เราต้องพยายามแก้ไข เวลาที่เหมาะสมคือตอนนี้ต่อให้คุณยังไม่พร้อมเต็มที่ก็ตาม”
แบบฝึกหัดในเล่มนี้สามารถทำตามได้ง่าย ๆ เพียงแต่ต้องอาศัยระยะเวลาและการฝึกฝนอย่างเป็นประจำ จะช่วยปรับเปลี่ยนความคิดและพฤติกรรมให้เราเรียนรู้ที่จะอยู่ร่วมกับตัวเอง อย่างมีความสุขและพร้อมรับมือกับทุกความเปลี่ยนแปลงในชีวิต
